Mentalista – Kto to i czy to iluzjonista?

Pośród tajemniczych zawodów, które wymagają magicznych, psychologicznych umiejętności, można wymienić mentalistę. Być może kojarzysz popularny serial o tej samej nazwie i zainspirowało Cię to do dowiedzenia się więcej na temat tego, kim jest właściwie mentalista i co robi. Co ma wspólnego mentalista z iluzjonistą? Tego wszystkiego dowiesz się z tego artykułu.

Kim jest mentalista i czym różni się od iluzjonisty?

Mentalista to artysta, który w swoich występach prezentuje triki mentalne, czyli efekty związane z czytaniem myśli widza. Może być on również doświadczonym iluzjonistą, ponieważ obaj artyści muszą doskonale znać psychologię widza w kontekście magicznych trików.

Triki mentalne są wyspecjalizowaną dziedziną sztuki iluzji. Pokaz mentalisty wygląda bardziej minimalistycznie od występu iluzjonisty, gdyż liczba rekwizytów wykonawcy jest zazwyczaj mniejsza. Dzieje się tak, ponieważ cała magia odbywa się w głowach widowni i artysty. Artysta wykorzystuje co najwyżej drobne rekwizyty, na przykład:

• tablicę do zapisywania przepowiedni,
• kopertę z przepowiednią,
• opaskę do zakrycia oczu.

Mentalista co prawda może wykorzystywać pewien zestaw rekwizytów iluzjonistycznych, ale są to najczęściej przedmioty sekretne – niewidoczne dla widza podczas przedstawienia. Skoro już wiesz, kto to mentalista, przejdźmy do jego historii.

Historia mentalizmu – od epoki XIX wieku do nowoczesnych pokazów

Mentalizm zaczął się rozwijać od XIX wieku. Chociaż historia sztuki magii rozpoczęła się w starożytności, to na powszechne zaufanie do telepatii i przenoszenia myśli musiało minąć jeszcze dużo czasu. Z czasem wszystkie rodzaje magii zaczęły zyskiwać stopniową akceptację i zrozumienie wśród społeczeństwa.

Współcześnie, w przeciągu ostatnich 50 lat, gwałtownie wzrosło zainteresowanie magią i mistycyzmem. Liczne targi psychologiczne i programy edukacyjne poszerzają wiedzę na dotychczas nieznane dla większości osób tematy. Omawiając mentalizm, nie sposób jest nie wspomnieć o najpopularniejszych artystach specjalizujących się w magii mentalnej.

Alexander – mentalista z przypadku

Formalnie Claude Alexander Conlin. Początkowo był klasycznym iluzjonistą ze standardowym repertuarem. Przełom jego kariery nastąpił przez przypadek, kiedy jego rekwizyty nie dojechały na zaplanowane przedstawienie. Alexander był zmuszony improwizować, więc zaprezentował triki mentalne. Pokaz okazał się strzałem w dziesiątkę.

Spowodowało to całkowicie nowe podejście artysty do swojego repertuaru i stylu, skupiając się w całości na trikach mentalnych. Również ubiór artysty się zmienił. Od teraz plakaty Alexandra przedstawiały mentalistę z turbanem na głowie i szklaną kulą do wróżenia. Przypominał bardziej tajemniczego maga niż klasycznego iluzjonistę we fraku.

Theodore Annemann – wielki mentalista

Urodził się w 1907 roku w East Waverly, w stanie Nowy Jork. Sztuką iluzji zafascynował się już od wieku dziecięcego. Swoją pasję rozwijał jako asystent iluzjonisty, którą z czasem zamienił na karierę solową. Był tajemniczy i intrygujący, co było zgodne z jego pseudonimem scenicznym The Enigma.

Theodore udoskonalał techniki mentalne wykorzystywane w branży po dziś dzień. Opracował własną wersję triku polegającego na łapaniu w ustach kuli wystrzelonej z pistoletu. Był autorem słynnego czasopisma dla iluzjonistów The Jinx. Oryginalne egzemplarze magazynu mają dziś dużą wartość kolekcjonerską.

Max Maven – legenda mentalizmu

Amerykanin urodzony w 1950 roku, który przez czasopismo Magic Magazine został uznany za jednego z najbardziej wpływowych mentalistów wszech czasów. Często prezentował interaktywne triki polegające na odgadnięciu wyboru widza. Był konsultantem innych wybitnych iluzjonistów, takich jak: David Copperfield, Penn & Teller oraz Siegfried i Roy.

Max Maven nagrał i napisał wiele materiałów instruktażowych, które są uznawane w środowisku iluzjonistów za fundamentalną wiedzę. Z racji swoich zasług, był honorowym członkiem wielu magicznych organizacji na całym świecie. Zmarł w 2022 roku, co było wielką stratą dla magicznego środowiska.

Darren Brown – współczesny mentalista

Współcześnie najpopularniejszy brytyjski mentalista. Sławę zdobył za sprawą swoich widowiskowych telewizyjnych show. W swoich programach udowadniał jak bardzo za pomocą sugestii i hipnozy może wpłynąć na drugą osobę. Przykładowo wyreżyserował dla swojego bohatera koniec świata, by namówić go do nagłej zmiany swoich życiowych, złych wartości.

W swojej historii zrealizował również kilka programów, które były szukające i kontrowersyjne. Głośno o Darrenie Brownie było za sprawą jego eksperymentu The Heist, gdzie siłą podświadomości nakłonił bohaterów do wykonania napadu z bronią na bank.

Na czym polega mentalizm? Techniki i zasady działania

Choć mentalista może wyglądać na „czytającego w myślach”, jego występy opierają się na psychologii, sugestii i technikach manipulacji uwagą, a nie na prawdziwych zdolnościach paranormalnych. Nie ma on nadprzyrodzonych zdolności, a opiera się na znajomości ludzkiej psychiki, języka ciała, mikroekspresji, technik perswazji, a także niekiedy na sprytnych trikach z wykorzystaniem magicznych rekwizytów.

Zawodowy mentalista to również świetny psycholog. Połączenie wszystkich technik sprawia wrażenie niezwykłej siły intelektualnej i budzi respekt widowni w obliczu prezentowanych umiejętności, które wydają się niemożliwe.

Jak zostać mentalistą? Pierwsze kroki w świecie iluzji umysłu

Wiele mentalistów zaczynało swoją karierę od bycia iluzjonistą. Co prawda nie jest to teoretycznie wymagane, ale wiedza na temat psychologii widza pokrywa się z kompetencjami doświadczonego iluzjonisty. Dla iluzjonistów mentalizm jest specjalizacją w iluzji. Wymaga wytrenowanej pamięci, zaawansowanej świadomości i znajomości psychologii. Rozwój mentalisty, podobnie jak iluzjonisty, to długi proces wymagający czasu, dyscypliny i praktyki.

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz już, kto to jest mentalista, a także zainspirowałem Cię do obejrzenia ich magicznych przedstawień.